Bitcoin narxi qanday belgilanadi?

Bitcoin’ning umumiy zaxirasi 21 million tangaga cheklangan. 2025 yil 26 avgust holatiga koʻra, hozirda 19,91 million bitcoin muomalada boʻlib turibdi. Xoʻsh, oʻzi Bitcoin narxi qanday belgilanadi?

Bitcoin koʻpincha “raqamli oltin” deb ataladi. Chunki u oltin singari kamyoblik printsipi asosida qurilgan. Cheklangan miqdor talabni oshiradi va bu esa narxga taʼsir qiladi.

Investitsiya dunyosida Bitcoin mustaqil aktiv sinfi sifatida qaraladi. Masalan, koʻchmas mulk, qishloq xoʻjaligi yer maydonlari, oltin, kumush va boshqa tovarlar ham alternativ aktivlarga kiradi.

Bitcoin hech qanday jismoniy mulkni ifodalamasligi yoki daromad, foyda yoki pul oqimini yaratmasligi sababli, uning narxi faqat talab va taklif bilan belgilanadi.

Investor kayfiyati, iqtisodiy sharoitlar va jamoatchilik fikri talabni shakllantiradi. Soʻnggi yillarda Bitcoin institutlar tomonidan tobora koʻproq qabul qilinishi tufayli aktiv sifatida mustahkamlanib bormoqda.

2024 yilda Fidelity Digital Assets oʻtkazgan tadqiqotga koʻra, institutsional investorlarning 67 foizi Bitcoin kabi raqamli aktivlarga portfellarda joy borligini koʻrishgan.

Bitcoin’ni yanada dolzarb qilayotgan narsa shundaki, MicroStrategy, BlackRock va hatto suveren jamgʻarmalar uni sotib olib, ushlab turibdi. Tramp AQSh prezidentligiga qaytganidan soʻng esa mamlakatda kriptovalyuta zaxirasi yaratilishini eʼlon qildi.

Bitcoin hali qisqa tarixga ega boʻlgani uchun uni inflyatsiyaga qarshi kafolatli vosita deb boʻlmaydi. Biroq u anʼanaviy bozorlar pasayganda himoya xususiyatiga ega aktiv sifatida oʻzini koʻrsatmoqda.

2023 yil may oyida S&P Global chiqargan “Kripto bozorlar makroiqtisodiy omillar bilan bogʻliqmi?” nomli hisobotida kripto narxlariga taʼsir etuvchi asosiy omillar sifatida bozor ishonchi, qabul qilinishi, texnologik rivojlanishlar va likvidlik sharoitlari qayd etilgan.

Bitcoin’ning ilk narxi

Birinchi marta Bitcoin narxi 2009 yil oxirida qayd etilgan. Oʻsha paytda BitcoinTalk forumidagi foydalanuvchilar 5,050 BTC’ni $5.02 evaziga PayPal orqali almashgan. Bu bir BTC’ni taxminan $0.00099 qiymatida belgilagan, yaʼni 1 sentdan ham arzon.

Bitcoin bilan bogʻliq birinchi tijoriy tranzaksiya esa 2010 yil 22 may kuni sodir boʻlgan. Florida shtatidagi dasturchi ikki dona Papa John’s pitssasini (taxminan $41) 10,000 BTC evaziga sotib olgan. Bu kun hozirda Bitcoin Pizza Day sifatida nishonlanadi.

2025 yil 26 avgust holatiga koʻra, oʻsha mashhur pitssaning qiymati $1,100,892,385 ga teng.

Mavzuga doir: Bitcoin halvinglari nima va u nega investorlar uchun muhim?

Bitcoin halvinglari

Bitcoin halving — har toʻrt yilda bir marta sodir boʻladigan voqea boʻlib, u maynerlarga mukofot sifatida beriladigan yangi Bitcoin miqdorini yarmiga qisqartiradi. Bu jarayon Bitcoin protokoliga inflyatsiyani nazorat qilish va umumiy taklifni cheklash maqsadida kiritilgan. Halving natijasida Bitcoin qazib olish qiyinlashadi va mavjud tangalarning taʼminoti cheklangan boʻlishi taʼminlanadi, bu esa uzoq muddatli qiymatni saqlab qolishga yordam beradi.

Hozirda Bitcoin maynerlari har bir yangi blok uchun 3.125 BTC (taxminan $344,029) mukofot olishadi. Ammo bu mukofot har toʻrt yilda bir marta yarmiga qisqaradi. Shu bilan birga, kripto-mayning katta hajmdagi kompyuter quvvatini talab qiladi.

Halvinglarda mukofotlar qanchagacha tushirilgan?

Bitcoin halvinglari oldindan belgilangan boʻlib, har toʻrt yilda bir marta sodir boʻladi. Bugungacha quyidagi halvinglar amalga oshirilgan:

• 2012 yil 28 noyabr – mukofot 25 BTC’ga tushirildi.

• 2016 yil 9 iyul – mukofot 12.5 BTC’ga tushirildi.

• 2020 yil 11 may – mukofot 6.25 BTC’ga tushirildi.

• 2024 yil 19 aprel – mukofot 3.125 BTC’ga tushirildi.

• 2028 yilda kutilmoqda – mukofot 1.5625 BTC’ga tushiriladi.