Ilon Maskning AQSh hukumatidagi roli uning dunyodagi eng boy odam maqomidan foydalanishi va raqobatchilariga zarar yetkazishi mumkinligi sababli tanqid qilinmoqda. Mask Donald Trampning 2024 yilgi qayta saylov kampaniyasiga 250 million dollardan ortiq mablagʻ xayriya qildi.

Shuningdek, Maskning AQSh hukumatida ekanligi uning bir necha kompaniyalariga foyda keltirishi mumkin deya taxmin qilinmoqda. Bu haqida Financial Times fikr yuritdi.

X (sobiq Twitter)

Mask 2022 yilda Twitter’ni 44 milliard dollarga sotib olgach, uni haddan tashqari qimmatga sotib olganini tan olgan edi. Ammo u hukumatdagi faoliyatini boshlagandan soʻng, X’ning moliyaviy holati tiklana boshladi. Amazon kabi reklama beruvchilar platformaga qaytdi.

Mask boshchiligidagi Hukumat samaradorligi departamenti (DOGE) byurokratiyaga qarshi kurashni aynan X platformasida olib bormoqda. Tramp maʼmuriyatining muhim qarorlari ham ushbu platformada eʼlon qilinmoqda.

Tesla

Tesla Mask imperiyasining markaziy qismidir. U Mask shaxsiy boyligining 150 milliard dollarini tashkil qiladi. Ammo Trampning kam uglerodli transportga boʻlgan majburiyatni bekor qilishi kompaniya uchun xavf tugʻdiradi.

Mask bu oʻzgarishlar Tesla’ga kam taʼsir qilishini taʼkidlab, transport vositalarini elektrlashtirish muqarrar ekanini aytdi. Uning soʻzlariga koʻra, subsidiya bekor qilinsa, bu kam foyda koʻradigan raqobatchilarga koʻproq zarar yetkazadi.

Shunga qaramay, Trampning elektr avtomobillarga boʻlgan salbiy munosabati Tesla uchun noqulay vaqtda yuz bermoqda. Model Y dunyo boʻyicha eng koʻp sotiladigan avtomobil boʻlsa-da, savdo pasaymoqda. Tesla 2024 yilda oʻn yildan beri birinchi marta yillik savdo pasayishini eʼlon qildi. Yevropada sotuvlar ancha sustlashgan. Tahlilchilar bunga Maskning Germaniya va Buyuk Britaniyada oʻng qanot siyosatini qoʻllab-quvvatlagani sabab boʻlganini aytishmoqda.

Shuningdek, Trampning Xitoy bilan savdo urushi Tesla uchun muammo tugʻdirishi mumkin. Xitoy Tesla uchun ikkinchi yirik bozor va uning eng katta “giga-zavodi” joylashgan hududdir. Mask ayni paytda bu yerda avtopilot dasturini tartibga solish uchun ruxsat olishga harakat qilmoqda.

SpaceX

Ilon Mask va uning oʻgʻli X Æ A-Xii Prezident Donald Tramp bilan birga Oval kabinetda. Foto: AFP / Getty Images

SpaceX Maskning qiymati 350 milliard dollarga teng startapi boʻlib, AQSh kosmik dasturining de-fakto operatoriga aylangan. Bu kompaniya qayta foydalanish mumkin boʻlgan tarixdagi eng katta raketani yaratdi. Uning maqsadi — Marsni egallash. Tramp SpaceX’ga alohida hurmat bilan qaraydi va uni “super daho” deb atagan.

Starlink

Starlink — SpaceX tarkibidagi loyihadir. Unda 7 000 ta orbitadagi sunʼiy yoʻldoshlar ishlaydi. Bu global internet tizimini toʻliq oʻzgartirishi mumkin.

Avvaliga qishloq joylar, samolyot va kruiz kemalariga internet yetkazib berishni maqsad qilgan Starlink bugungi kunda strategik darajada ahamiyatli boʻlib qoldi.

Bayden maʼmuriyati davrida AQSh Federal aloqa komissiyasi Starlink faoliyatini cheklagan edi. Ammo Mask Tramp maʼmuriyatidagi taʼsiri sabab cheklovlar yumshatilishi mumkin, deydi nashr.

xAI

Tramp maʼmuriyati AQShning sunʼiy intellekt sohasidagi ustunligini taʼminlashga vaʼda berdi va sanoat xavfsizligi standartlarini bekor qildi. Bu esa Maskning yangi startapi – xAI uchun katta imkoniyat yaratadi.

Neuralink va The Boring Company

Neuralink inson miya faoliyatini kuzatish va boshqarish boʻyicha tadqiqotlar olib bormoqda. The Boring Company esa tirbandlikni bartaraf etish uchun yer osti tunnel loyihalari ustida ishlamoqda. Neuralink AQSh oziq-ovqat va dorilar idorasi tomonidan qatʼiy nazorat qilinadi va yaqin orada bu talablar yumshatilishi kutilmayapti.

Ilon Mask kompaniyalarining bozor qiymati AQSh saylovlaridan beri $613 milliard dollarga yuqoriladi — Bloomberg

Maskning Trampga yaqinligi uning bizneslariga qanday foyda keltiradi?

X ijtimoiy tarmogʻi oʻzining Grok sunʼiy intelekt chatbotini barcha foydalanuvchilar uchun bepul taqdim etdi