2025 yil avgustida soʻm dollarga nisbatan mustahkamlanishda davom etdi
Avgust oyida oʻzbek soʻmi dollarga nisbatan 109,32 soʻmga (0,87%) qimmatlashib, 12 482,38 soʻmni tashkil etdi. Shu tariqa milliy valyuta 2025 yilning dastlabki sakkiz oyida 438 soʻmga yoki 3,39 foizga mustahkamlandi.
2025 yil avgust oyida oʻzbek soʻmi AQSh dollariga nisbatan mustahkamlanishda davom etdi. Milliy valyuta bir oy ichida 109,32 soʻmga (0,87%) qimmatlashib, 12 482,38 soʻmni tashkil etdi.
Oyning birinchi yarmida kurs 12 720–12 500 soʻm oraligʻida shakllangan boʻlsa, ikkinchi yarmida soʻm keskin mustahkamlanib, 276 soʻmdan koʻproq oshdi va 2023 yil 7 dekabrdan buyon eng yuqori darajaga chiqdi. Biroq oxirgi kunlarda kurs yana 176,58 soʻmga koʻtarilib, avvalgi pasayishni qisman qopladi.
Umuman olganda, dastlabki sakkiz oy davomida milliy valyuta dollarga nisbatan 3,39 foiz yoki 438 soʻmga mustahkamlandi.
26 avgust kuni esa dollar kursi 12 305,9 soʻmgacha tushib, ketma-ket toʻrtinchi sessiyada pasayish qayd etildi. Bu soʻnggi ikki yildagi eng past koʻrsatkichlardan biri boʻlib, oxirgi marta 2023 yil dekabrida kuzatilgan edi.
Soʻmning mustahkamlanishiga mamlakatdagi bir qator ichki iqtisodiy omillar sabab boʻldi.
Jumladan, iyul oyida Oʻzbekiston 1,09 mlrd dollarlik oltin eksportini amalga oshirdi va yilning dastlabki yetti oyi yakunlariga koʻra, eksport hajmi butun 2024-yilgi koʻrsatkichdan oshib ketdi.
Shuningdek, mehnat migrantlarining pul oʻtkazmalari ikkinchi chorakda 4,8 mlrd dollarni tashkil etib, oʻtgan yilning shu davriga nisbatan 21,4 foiz koʻpaydi. Ushbu koʻrsatkichning uchinchi chorakda ham oʻsishi kutilmoqda, bu esa milliy valyutani qoʻllab-quvvatlovchi muhim omillardan biri sifatida baholanmoqda.
Iqtisodchi Yuliy Yusupov oʻzining Telegram-kanalida soʻm kursining Markaziy bank tomonidan sunʼiy ravishda ushlab turilmayotganini qayd etdi.
Uning fikricha, dollarning qadrsizlanishi asosan AQSh sobiq prezidenti Donald Trampning kutilmagan siyosiy qarorlari bilan bogʻliq boʻlib, bu jarayon nafaqat soʻmga, balki boshqa koʻplab valyutalarga ham taʼsir koʻrsatmoqda.
Statistikaga koʻra, yil boshidan buyon dollar:
- soʻmga nisbatan — 4,8%,
- yevroga nisbatan — 11,3%,
- rublga nisbatan — 29,3%,
- funt sterlingga nisbatan — 7,5%,
- iyenaga nisbatan — 6,7% ga pasaygan.
Biroq mutaxassis yana bir muhim jihatga eʼtibor qaratadi. Soʻm dollar va Xitoy yuanidan tashqari boshqa asosiy valyutalarga nisbatan qadrsizlandi. Jumladan, 1 yanvardan 26 avgustgacha milliy valyuta:
- yevroga nisbatan — 7,1%,
- funt sterlingga nisbatan — 2,6%,
- rublga nisbatan — 17,2%,
- iyenaga nisbatan — 1,8%,
- Shveysariya frankiga nisbatan — 6,8% arzonlashgan.
