Oʻzbekiston davlat qarzi bir yil ichida $6,1 mlrdga koʻpayib, $43,4 mlrdga yetdi

Oʻzbekiston davlat qarzi ikkinchi chorakda 785 mlnga oshib,  43,38 mlrdga yetdi. Bu haqda Iqtisodiyot va moliya vazirligi maʼlumotlarida keltirib oʻtilgan.

Yil boshidan buyon dalat qarzi hajmi $3,16 mlrdga, oʻtgan yilning shu davriga nisbatan esa $6,13 mlrdga koʻpaygan. Aprel–iyun oylarida davlat qarzining YaIMga nisbatan ulushi 33,6 foizdan 34,2 foizgacha oshdi.

Qarzning asosiy qismi tashqi manbalar hisobiga shakllangan boʻlib, hozirda tashqi qarz $36,41 mlrdni (84%) tashkil etmoqda. 

Tashqi qarzning YaIMga nisbati esa 28,7 foizgacha koʻtarildi. Oʻtgan yilning shu davriga nisbatan tashqi qarz $5,5 mlrdga ortgan.

Tashqi qarzning $20,39 mlrd qismi qatʼiy foiz stavkalarda, $15,87 mlrd qismi esa oʻzgaruvchan foiz stavkalarda jalb qilingan. Aksariyat mablagʻlar uzoq muddatli kreditlar shaklida berilgan boʻlib, ularni qaytarish muddati bir yildan ortiq.

Ichki qarz esa chorak davomida $67 mlnga kamayib, $6,96 mlrdni tashkil etdi.

Asosiy qarz beruvchilar kimlar?

Davlat tashqi qarzining $19,43 milliardlik qismi xalqaro moliya institutlaridan olingan. Bular quyidagilar:

• Jahon banki — $7,84 mlrd
• Osiyo taraqqiyot banki — $7,46 mlrd
• Osiyo infratuzilmaviy investitsiyalar banki — $1,69 mlrd
• Islom taraqqiyot banki — $935 mln
• Xalqaro valyuta jamgʻarmasi — $642 mln
• Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki — $401 mln
• Boshqa institutlar (Qishloq xoʻjaligini rivojlantirish jamgʻarmasi, OPEK jamgʻarmasi, Yevropa investitsiya banki) — $462 mln

Shuningdek, tashqi qarzning 31 foizi yoki 11,2 mlrdlik qismi xorijiy hukumatlarga tegishli moliya tashkilotlari hisobiga toʻgʻri kelmoqda:

• Xitoy taraqqiyot davlat banki, Eksimbank va boshqalar — $3,87 mlrd
• Yaponiya xalqaro hamkorlik agentligi — $3,19 mlrd
• Fransiya taraqqiyot agentligi — $1,16 mlrd
• Koreya Eksimbanki va taraqqiyot jamgʻarmasi — $750 mln
• Germaniya davlat banki — $481 mln
• Saudiya taraqqiyot jamgʻarmasi — $136 mln
• Ispaniya davlat banki — $74 mln
• Turkiya Eskimbank — $27 mln (yangi kreditor)
• Boshqalar — $1,5 mlrd

Bundan tashqari, $5,78 milliardlik tashqi qarz xalqaro obligatsiyalar orqali investorlar tomonidan moliyalashtirilgan.

Qarz mablagʻlari qayerga yoʻnaltirilmoqda?

Davlat qarzi quyidagi sohalarga yoʻnaltirilmoqda:

• Byudjetni qoʻllab-quvvatlash — $17 mlrd (47%)
• Yoqilgʻi-energetika sanoati — $5,89 mlrd (16%)
• Qishloq va suv xoʻjaligi — $3,13 mlrd (9%)
• Uy-joy kommunal xoʻjaligi — $3 mlrd (8%)
• Transport va infratuzilma — $2,91 mlrd (8%)
• Sogʻliqni saqlash, taʼlim, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari — $2,93 mlrd (8%)
• Tadbirkorlik va sanoat ishlab chiqarishni qoʻllab-quvvatlash — $851 mln (2%)
• Kimyo sanoati — $729 mln (2%)