Samaradorlikni oshirish uchun 80/20 qoidasi
Ushbu qoidani shaxsiy moliya, taʼlim jarayoni va ish faoliyati kabi sohalarda qoʻllash orqali asosiy resurs hamda imkoniyatlarga eʼtibor berish va samaradorlikni oshirish mumkin.
Qoidaning mohiyati
80/20 qoidasini Pareto prinsipi deb ham atashadi va uning asosiy mohiyatiga koʻra, natijalarning 80 foizi qilingan harakatning atigi 20 foizidan kelib chiqadi. Bu qoida ishlar va resurslar orasidagi ustuvorlikni aniqlashda samarali usul hisoblanadi.
Pareto prinsipi XIX asrda italyan iqtisodchisi Vilfredo Pareto tomonidan kashf etilgan. U 1896 yilda Italiyadagi yer-mulkning 80 foizi aholining 20 foizi tomonidan boshqarilishini aniqlagan. Keyinchalik bu prinsip turli sohalarda kuzatildi va umumiy qoidaga aylandi. Masalan, biznesda daromadning katta qismini mijozlarning kichik qismi taʼminlaydi yoki dasturiy taʼminotda xatolarning kichik qismi asosiy muammolarni keltirib chiqaradi.
Microsoft kompaniyasi 80/20 qoidasidan foydalanib, faqatgina dasturiy xatolarning 20 foizini tuzatish orqali tizimdagi 80% muammolarni hal qilish mumkinligini aniqlagan.
Pareto prinsipi boʻyicha dastlab vazifalar va resurslarni tahlil qilish orqali eng katta natija keltiruvchi 20 foiz faoliyat aniqlanadi. Keyinchalik, aynan shu asosiy faoliyatga kuchliroq eʼtibor qaratiladi, natijalar kuzatilib, jarayonlar optimallashtiriladi. Shu bilan birga, ahamiyati pastroq boʻlgan faoliyatlar minimallashtiriladi yoki delegatsiya qilinadi. Bu jarayon quyidagi afzalliklarni taqdim etadi:
- Vaqtni tejash. Eng muhim ishlarni aniqlash va ularga eʼtibor qaratish orqali ortiqcha faoliyatlarga vaqt sarflashdan qochish mumkin.
- Resurslarni samarali ishlatish. Cheklangan resurslardan optimal foydalanish imkoniyati yaratiladi.
- Stressni kamaytirish. Kichik, lekin katta natija beruvchi faoliyatga eʼtibor qaratish orqali ortiqcha yukdan qutulish mumkin.
Qaysi sohalarda qoʻllash mumkin?
Ish faoliyati va tadbirkorlik: korxonalarda daromadning katta qismi (80%) bir nechta mijoz yoki mahsulotdan (20%) keladi. Muhim mijozlar va mahsulotlarga resurslarni yoʻnaltirish orqali daromad va samaradorlik oshirish mumkin.
Taʼlim jarayonida: bilimlarning 20 foizi asosiy mavzularni tashkil qiladi va natijalarning 80 foizini beradi. Muhim mavzularni oʻzlashtirishga ustuvorlik berish orqali oʻqish samaradorligi oshiriladi.
Sogʻlom turmush tarzi: asosiy odatlar, masalan, muntazam jismoniy mashqlar, balansli ovqatlanish va sifatli uyqu sogʻliqning 80 foizini taʼminlaydi. Ularni shakllantirish sogʻlom hayot kechirishga yordam beradi.
Vaqtni boshqarish: kun davomida bajarilgan vazifalarning 20 foizi umumiy natijadorlikning 80 foizini tashkil qiladi. Muhim ishlarni aniqlash va ularga samarali vaqt ajratish orqali natijalarga erishish mumkin.
Shaxsiy moliya: daromadning katta qismi asosiy manbalardan keladi. daromad manbalarini tahlil qilish, asosiy foyda keltiruvchi faoliyatga eʼtiborni qaratish, xarajatlarni qisqartirish va muhim sarmoyalarni oshirish orqali moliyaviy natijalarni yaxshilash mumkin.
