Oʻzbekiston oltin-valyuta zaxiralari 41 mlrd dollardan oshdi
Oʻzbekiston oltin-valyuta zaxiralari yana rekord koʻrsatkichni oʻrnatdi. Sentabrda oltin narxining oʻsishi fonida zaxiralar 2 mlrd dollarga oshib, 41,1 mlrd dollarga yetdi.
Markaziy bank maʼlumotlariga koʻra, 1 oktabr holatiga koʻra, Oʻzbekistonning rasmiy zaxira aktivlari sentabr oyida 1,98 milliard dollarga oshgan holda 41,14 milliard dollarni (+5 foiz) tashkil etmoqda. Bu 2013 yildan beri yuritiladigan statistik maʼlumotlarning butun davri uchun navbatdagi rekord koʻrsatkich hisoblanadi.
Markaziy bank zaxiralari ketma-ket uchinchi oy oʻsib bormoqda: iyulda 1,06 milliard dollarga, avgustda 1,75 milliard dollarga, sentabrda esa 1,98 milliard dollarga oshgan.
Regulyator maʼlumotlariga koʻra, oʻtgan oyda xorijiy valyuta zaxiralari 518,3 million dollarga oshgan — 8,19 milliarddan 8,71 milliard dollargacha (iyun-iyul oylarida oltin sotib olish hisobiga 1,58 milliard dollarga kamaygan).
Biroq yil boshidan (yanvar-sentabr) valyuta zaxiralari 659,9 million dollarga, shu jumladan, mamlakat tomonidan 2019 yilda chiqarilgan 500 million dollarlik suveren yevroobligatsiyalar boʻyicha qarzni toʻlash hisobiga kamaygan.
Zaxiralardagi oltinning fizik hajmi yana 20 ming troya unsiyasiga (622 kg) biroz pasaydi — 12,02 million troya unsiyasiga (373,9 tonna).
Shunga qaramay, oltin zahiralari qiymati 1,46 milliard dollarga oshib, 30,4 milliard dollardan rekord darajadagi 31,86 milliard dollarga yetdi. Sababi — sentabr oyida oltin kotirovkalari unsiyasi uchun 2502,8 dan 2647,1 dollarga oshdi (+5,7 foiz).
Umuman olganda, yil boshidan buyon Markaziy bankning oltindagi zaxiralari qiymati 29,3 foizga yoki 7,23 milliard dollarga oʻsdi.
Taʼkidlash joizki, Markaziy bank zahiralarida amalda davlat byudjetining bir qismiga aylangan Oʻzbekiston Tiklanish va taraqqiyot jamgʻarmasi (OʻTTJ) mablagʻlarini ham koʻrsatadi. Uning hajmlari oshkor etilmagan. S&P Global Ratings xalqaro reyting agentligi avvalroq «fond aktivlari asosan pul yoki toʻlov ehtiyojlari uchun emas, balki fiskal uchun moʻljallangan»i sababli OʻTTJ aktivlarini MB zahiralaridan chiqarib tashlashi haqida xabar bergan edi.
Taxminlarga koʻra, oltin narxining kutilayotgan pasayishi va joriy hisobdagi taqchillik davom etayotgani sababli Oʻzbekistonning mavjud valyuta zaxiralari 2027 yilgacha qisqaradi. MBning monetar oltin zaxiralari umumiy oltin-valyuta zaxiralari hajmining 80 foizdan ortigʻini tashkil etadi. MB Oʻzbekistonda qazib olingan oltinni sotib olishda ustuvor huquqqa ega. U oʻz intervensiyasining oʻzbek soʻmiga taʼsirini qoplash uchun oltinni milliy valyutada sotib oladi, soʻngra mahalliy bozorda dollarga sotadi.
