S&P Global Ўзбекистоннинг кредит рейтингини “ижобий”га ўзгартирди
Рейтинг агентлиги 2025–2028 йилларда Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотининг (ЯИМ) ўсиш суръати ўртача 5,6 фоиз атрофида бўлишини тахмин қилмоқда.
S&P Global Ratings халқаро агентлиги Ўзбекистоннинг суверен кредит рейтинги бўйича прогнозини “барқарор”дан “ижобий”га кўтарди. Бу ҳақда ташкилотнинг 23 май кунги ҳисоботида келтириб ўтилган.
Шу билан бирга, мамлакатнинг хорижий ва миллий валютадаги узоқ ва қисқа муддатли суверен кредит рейтинглари ‘BB-/B’ даражасида сақлаб қолинди. Бу қарор Ўзбекистонда сўнгги йилларда олиб борилаётган чуқур иқтисодий ислоҳотлар, фискал барқарорликка эришиш йўлидаги қатъий чоралар ва ташқи иқтисодий мувозанатнинг сақланиб қолаётгани билан изоҳланмоқда.
Агентлик ўз баёнотида таъкидлаганидек, Ўзбекистон ҳукумати 2017 йилдан буён кенг кўламли иқтисодий ва бошқарув ислоҳотларини амалга ошириб келмоқда. Хусусан, энергия ресурслари нархларини бозор механизмларига мослаштириш, давлатга тегишли йирик корхоналарни трансформация қилиш, фискал интизомни мустаҳкамлаш ва давлат бюджетининг шаффофлигини оширишга катта эътибор қаратилмоқда. S&P ушбу ислоҳотларнинг давом эттирилишини Ўзбекистоннинг кредит қобилияти учун ижобий омил сифатида баҳоламоқда.
Рейтинг агентлиги 2025–2028 йилларда Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотининг (ЯИМ) ўсиш суръати ўртача 5,6% атрофида бўлишини тахмин қилмоқда. Бу прогноз асосан ички истеъмолнинг ортиши, инвестицияларнинг кўпайиши ҳамда экспорт ҳажмининг ошиши билан изоҳланади. Шу билан бирга, ҳукумат 2027 йилгача электр энергияси ва газ тарифларини босқичма-босқич харажатларни қоплаш даражасига етказишни режалаштирган. Бу эса энергетика соҳасининг молиявий барқарорлигини таъминлашга хизмат қилади.
Шунингдек, ЯИМнинг юқори номинал ўсиши Ўзбекистонга бюджет тақчиллигини 2023 йилдаги 4,9 фоиздан ва 2024 йилдаги 3,3 фоиздан 2025-2028 йиллар давомида ўртача ЯИМнинг 3,0 фоизигача камайтириш имконини бериши кутилмоқда. Фискал барқарорликка эришишда олтин нархларининг юқорилиги ва экспортдан тушадиган даромадлар муҳим роль ўйнамоқда. Ўзбекистоннинг олтин экспортига таяниши хорижий валюта тушумларини барқарорлаштириб, давлат молиявий ҳолатига ижобий таъсир кўрсатмоқда.
Бироқ, рейтинг агентлиги айрим заиф жиҳатларни ҳам таъкидлаб ўтди. Жумладан, банк секторида долларлашув даражаси ҳали ҳам юқори бўлиб, бу монетар сиёсатни олиб боришда муайян қийинчиликларни юзага келтиради. Шу билан бирга, ҳукумат қарорларининг молия ва монетар сиёсат соҳаларида марказлашуви институционал ривожланишга босим кўрсатмоқда.
S&P Global рейтингнинг ошиши эҳтимоли ҳақида ҳам фикр билдирган. Агар ҳукумат ислоҳотларни давом эттирса, энергия ва корпоратив секторни либераллаштиришда олдинга силжиса ва бюджет тартибини сақлаб қолса, Ўзбекистон рейтингининг келгусида оширилиши мумкин. Аксинча, ташқи иқтисодий шароитларнинг ёмонлашуви, давлат қарзининг ортиши ёки фискал интизомнинг бузилиши рейтинг прогнозининг пасайишига олиб келиши мумкин.
