Банклар 2024 йилда қанча фойда кўрди?
Хусусий банклар йилни давлат банкларига қараганда яхшироқ тугатиб, топ 10 рўйхатдан саккизта жойни банд қилган бўлса, давлат банкларидан “Ўзмиллийбанк”, “Ўзсаноатқурилишбанк” ва Халқ банкидан ташқари барчаси 2024 йилни зарар билан якунлади.
Ўзбекистон тижорат банклари 2024 йилда 6 трлн 966 млрд сўм соф фойда олди. 2023 йил билан таққослаганда бу икки баробарга ёки 43,7 фоизга камроқ деганидир.
Давлат банклари
Давлат улуши мавжуд 9 та банкдан атиги 3 таси фойда кўрган.
- “Ўзмиллийбанк” – 1,7 триллион сўм фойда (+0,3%)
- “Ўзсаноатқурилишбанк” – 1,3 триллион сўм фойда (+42,9%)
- Халқ банки – 268,5 миллиард сўм фойда (+8,1%)
Қолган давлат банкларининг барчаси зарар кўрди. Энг йирик зарарни қайд этган банклар:
- “Бизнесни ривожлантириш банки” – 2,2 триллион сўм зарар
- “Микрокредитбанк” – 1,7 триллион сўм зарар
- “Агробанк” – 69 млрд сўм фойда, бироқ 2023 йилга нисбатан даромад -90,8% га камайди.
Давлат банклари батафсил рўйхати:
Банк номи | 2023 йил даромади (млрд сўм) | 2024 йил даромади (млрд сўм) | Ўзгариш (%) |
“Ўзмиллийбанк” | 1716,5 | 1722,2 | +0,3 |
“Ўзсаноатқурилишбанк” | 911,7 | 1303,2 | +42,9 |
“Агробанк” | 750,9 | 69,0 | -90,8 |
“Асакабанк” | 150,6 | 41,6 | -72,4 |
Халқ банки | 248,5 | 268,5 | +8,1 |
“Бизнесни ривожлантириш банки” (BRB) | 236,0 | -223,1 | -1045,2 |
“Микрокредитбанк” | 41,1 | -1703,8 | -425,4 |
“Алоқабанк” | 607,7 | 190,0 | -68,7 |
“Туронбанк” | 57,9 | 23,2 | -60,0 |
Хусусий банклар
Хусусий банклар 2024 йилда 7,7 триллион сўм соф фойда олди. Энг яхши натижаларни қайд этган банклар:
- “Ҳамкорбанк” – 1,42 триллион сўм фойда (+18,9%)
- “Капиталбанк” – 1,16 триллион сўм фойда (-29,1%)
- “Ипак йўли банк” – 910,5 миллиард сўм фойда (+23,0%)
- ТBC bank – 341 миллиард сўм фойда (+748,5%)
- Uzum bank – 85,9 миллиард сўм фойда (+121,4%)
Шунингдек, Octobank (101,7%) ва Orient Finans Bank (48,2%) ҳам юқори ўсишга эришди. Бироқ, нодавлат банкларининг еттитаси йилни зарар билан якунлади.
Нодавлат банклар батафсил рўйхати:
Банк номи | 2023 йил даромади (млрд сўм) | 2024 йил даромади (млрд сўм) | Ўзгариш (%) |
“Ҳамкорбанк” | 1200,2 | 1426,6 | +18,9 |
“Капиталбанк” | 1629,7 | 1155,9 | -29,1 |
“Ипак йўли банк” | 740,1 | 910,5 | +23,0 |
Orient Finans Bank | 608,1 | 901,1 | +48,2 |
TBC bank | 40,2 | 341,0 | +748,5 |
“Трастбанк” | 800,3 | 807,4 | +0,9 |
KDB bank | 430,4 | 526,9 | +22,4 |
Asia Alliance Bank | 321,4 | 400,6 | +24,6 |
“Универсалбанк” | 95,5 | 156,1 | +63,5 |
Uzum bank | 38,8 | 85,9 | +121,4 |
“Ипотекабанк” | 818,9 | -240,2 | -129,3 |
Ziraat bank | 60,0 | 79,5 | +32,4 |
“Давр банк” | 371,4 | 389,9 | +5,0 |
“Анорбанк” | 139,5 | 190,3 | +36,4 |
Octobank | 74,7 | 150,7 | +101,7 |
Мybank | 26,2 | 7,0 | -73,3 |
Smartbank | 2,7 | 2,1 | -23,1 |
“Ҳаёт банк” | -17,5 | -22,5 | -28,1 |
“Тенге банк” | 42,6 | 36,2 | -15,0 |
“Инфинбанк” | 250,3 | 241,7 | -3,4 |
“Пойтахт банк” | 16,4 | 15,0 | -8,3 |
“Гарант банк” | 1,3 | -64,3 | -5243,3 |
Apex bank | -18,5 | -75,0 | -304,7 |
AVO bank | -27,7 | -93,3 | -236,4 |
Eurasian Bank | — | -39,1 | — |
Бу рақамлар нимани билдиради?
Топ-10 банклар ичида фақат икки давлат банки бор. Қолган саккизта ўринни хусусий банклар эгаллаган. Бу рақамлар давлат банкларини хусусийлаштириш жараёнини жадаллаштириш зарурлигини кўрсатмоқда.
Хусусий банклар бозор шароитида эркин рақобат қилиб, иқтисодий самарадорликни оширишга ҳисса қўшмоқда. Давлат банклари эса қаттиқ назорат ва ортиқча регулятив босим сабабли улардан орқада қолмоқда. Банк тизими самарадорлигини ошириш учун давлат ўзида саноқли банкларни қолдириб, қолганларини хусусийлаштириши зарур.